Antoni Marian Gryglowski urodził się 8 wrzesień 1923 r. Kraków, jako syn Michała (ur. 15 grudnia 1889. – zm. 6 kwietnia 1964 r.) i – Karolina Gryglowskiej z d. Mrożek( ur. 10 marca 1896 r. - zm. 16 stycznia 1957 r. )

Dzieciństwo spędził w Piaskach Wielkich. Tam też w roku 1930 rozpoczął naukę w szkole podstawowej. Po ukończeniu klasy piątej, za namową ojca przeszedł do szkoły podstawowej im. św. Floriana w Krakowie przy ul. Szlak 5. Po ukończeniu klasy szóstej w roku 1936 zdał egzamin wstępny do V Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego (szkoła mieściła się przy ulicy Jana Kochanowskiego 5). Wybuch II wojny światowej i zajęcie Krakowa przez Niemców spowodowały, że klasę czwartą gimnazjum ukończył w tajnym nauczaniu. Następnie w latach 1940 – 1943 ukończył Szkołę Techniczną („Technische Fachschule für Bauwesen”) przy ul. Dietla w Krakowie uzyskując dyplom technika o specjalności drogowo-mostowej. Wkrótce został zatrudniony w wydziale konserwacji dróg Starostwa Krakowskiego, jako drogomistrz. Początkowo pracował w Krakowie, a następnie w Grybowie. Został kierownikiem sekcji drogowej. Po zakończeniu II wojny światowej, ponownie podjął naukę. W roku 1946, jako eksternista zdał egzamin maturalny i został przyjęty na Wydział Inżynierii Lądowo-Wodnej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Studia ukończył 6 maja 1952 roku uzyskując tytuł magistra nauk technicznych. Pół roku wcześniej (22 grudnia 1951 r.) otrzymał stopień inżyniera budownictwa lądowego.

W roku 1976 z wynikiem bardzo dobrym ukończył Studium Podyplomowe w zakresie organizacji budownictwa. W roku 1979 otrzymał uprawnienia budowlane z zakresu budownictwa.

Antoni Gryglowski wstąpił do ZHP w roku 1935. Zapisał się do 13 KDH im. Zawiszy Czarnego. Był wtedy uczniem szkoły im. św. Floriana. Do drużyny tej należał przez kilka miesięcy. Już jako uczeń V Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Krakowie 3 września 1936 roku, wstąpił do 5 Krakowskiej Męskiej Drużyny Harcerskiej im. ks. Ignacego Jana Skorupki, do zastępu „Lisów”. Członkowie tej drużyny nosili chusty koloru bordowego. Przyrzeczenie Harcerskie złożył 13 czerwca 1937 roku na ręce hm. Cyrusa Sobolewskiego Praca harcerska wchłaniała Go coraz bardziej, na co znaczący wpływ mieli instruktorzy „Piątki” – twórcy Kręgu Totemowego „Dzieci Pioruna” na czele z dh. Antonim Karnasiewiczem. W drużynie przeszedł kolejne szczeble wtajemniczenia harcerskiego, od szeregowca do zastępowego. Zdobył kolejno stopnie: młodzika, wywiadowcy, ćwika do Harcerza Orlego włącznie.

Wiosną 1939 r. w Ojcowie (1-7 kwietnia) ukończył II kurs drużynowych o specjalności harcerskiej i skautowej zorganizowany przez Komendę Chorągwi w Krakowie. Komendantem Kursu był dh Kazimierz Cyrus Sobolewski. Na 78 uczestników ukończyło go 37 – otrzymując stopień drużynowego po próbie.

Do wybuchu wojny dh Antoni Gryglowski pełnił funkcję przybocznego w 19 KDH prowadzonej przez Franciszka Baraniuka HR, byłego harcerza 5 KDH.

Po napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę dh Antoni Gryglowski uczestniczył w działaniach Pogotowia Wojennego Harcerzy Hufców Krakowskich. Ponieważ miał rower wszedł w skład zastępu rowerowego, który pełnił dyżury w lokalu Komendy Chorągwi lub na terenie Dworca Głównego PKP. Gdy 6 września 1939 roku do Krakowa wkroczyły pierwsze oddziały wojsk niemieckich wraz z kilkoma kolegami z „Piątki” ukrył wyposażenie harcówki, archiwum i dokumentację drużyny oraz jej sztandar z lat 1929-1939 tzw. Sztandar Białej Piątki w domu przy ul. Szpitalnej 26. Dodać należy, że w domu tym mieszkała rodzina siostry matki Antoniego Gryglowskiego p.p. Stefania i Antoni Krzyżańscy, a na przełomie luty/marzec 1941 roku w domu tym zamieszkali również państwo Gryglowscy. Zostali, bowiem wysiedleni przez Niemców z mieszkania przy ul. Lwowskiej 5

W końcu 1939 roku dh. Antoni Gryglowski nawiązał kontakt z innymi członkami „Piątki” działającymi w konspiracyjnym harcerstwie m.in. Zbigniewem Nalepą, Zdzisławem Tarkowskim, Franciszkiem Baraniukiem. Za ich pośrednictwem włączył się do pracy konspiracyjnej. Przyjął pseudonim „Bryła”. Żołnierską przysięgę złożył na ręce Franciszka Baraniuka ps. „Franek” – „Szulce” vel „Schultze” w roku 1940. Otrzymał zadanie przenoszenia meldunków, zbierania informacji o dyslokacji i działalności niemieckich urzędów. W końcu 1941 roku został skierowany na szkolenie wojskowe. Po ukończeniu Kursu Podchorążych Piechoty mianowany został na stopień kaprala podchorążego.

W roku 1942 w wyniku wypadku w pracy stracił prawe oko. Przeniesiony do rezerwy nie przerwał działalności konspiracyjnej. Przygotowywał materiały przydatne do zajęć w ramach szkolenia wojskowego. Wykorzystując możliwości, jakie dawała mu praca zawodowa, przekazywał dane dotyczące prac na szlakach komunikacyjnych (zabezpieczeń przejazdów drogowych, ich dane techniczne itp.), ruchów jednostek wojskowych.

Gdy w styczniu 1945 roku Niemcy opuścili Kraków dh Antoni Gryglowski przebywał na terenie Grybowa, dokąd skierowały go obowiązki zawodowe. Postępująca normalizacja warunków życia zdopingowała grupę starszych harcerzy „Piątki” i członków Kręgu Totemowego „Dzieci Pioruna” do organizacji drużyny harcerskiej na terenie V Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego. Po powrocie do Krakowa dh Antoni włączył się do prac odradzającego się po wojnie krakowskiego harcerstwa. W początkowym okresie pełnił funkcję drużynowego jednego z plutonów „Piątki”. Wkrótce przejął kierownictwo nad pozostałymi plutonami-drużynami (dotychczasowy drużynowy Zbigniew Nalepa HR został mianowany p.o. Hufcowego Hufca Kraków II – 28 lipiec 1945 r.). Zdobył stopień HR (4.05.1945 r.), a w czerwcu w roku 1945 po ukończeniu kursu podharcmistrzowskiego stopień podharcmistrza.

Organizował obozy stałe drużyny w Osieczanach, Choruli k.Gorażdzy i Grajewie (obóz IV Hudca Kraków) oraz zimowiska w Bukowinie Tatrzańskiej, Nickulinie i Wiśle.

W październiku 1950 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy UB, „jako inicjator poświęcenia sztandaru przez wroga socjalizmu Kardynała Sapiehę”. Po 4-miesięcznym pobycie w aresztach WUBP i Centralnym Więzieniu w Krakowie przy ul. Montelupich został zwolniony 28 lutego 1951 r. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Krakowie został skazany za działalność konspiracyjną na 2 lata więzienia z zawieszeniem na dwa lata.

Po ukończeniu studiów obowiązki zawodowe rzuciły dh. Antoniego na teren dawnego województwa rzeszowskiego – pracował w Sanoku i Ustrzykach Dolnych. Mimo to nie zerwał kontaktów ze swoimi kolegami i wychowankami z „Piątki” oraz członkami Kręgu Totemowego „Dzieci Pioruna”. Wymieniali informacje o swoich losach, wspierali się w trudnych momentach życia. Często wspominali wspólne chwile w harcerskim kręgu, zastanawiali się nad przyszłością harcerstwa.

Na stałe powrócił do Krakowa dopiero w roku 1963 i z wielką pasją wrócił do pracy harcerskiej. Włączył się w działalność drużyn szczepu harcerskiego „Wichry”, gdzie kierował szkoleniem funkcyjnych (na terenie III Liceum im. Jana Kochanowskiego po przejściu Szczepu „Huragan” im. Obrońców Westerplatte do MDK przy ul. Krowoderskiej 8). Jako instruktor Komendy Hufca ZHP Kraków Zwierzyniec w lutym 1965 roku objął funkcję Kierownika, a następnie Sekretarza Referatu Propagandy i Rad Przyjaciół Harcerstwa i pełnił ją do czerwca 1968 roku. Równie aktywnie działał w Radzie Hufca (w latach 1965-1971), Komisji Kształcenia i Prób Instruktorskich i Referacie Organizacyjnym Hufca.

25 września 1966 roku dh. hm. Antoni Gryglowski przejął od phm. Jana Błaszczaka funkcję komendanta Szczepu „Wichry” i pełnił ją do września 1973 r. Zorganizował akcję sztandarową 25 września 1971 r. na Zamku Wawelskim w trakcie, której szczep przyjął imię Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Szczęśliwy los pozwolił doczekać Mu maju 2011 roku odnalezienia i odzyskania sztandaru drużyny z roku 1946 poświęconego przez kardynała Adama Sapiehę (wykradziony z harcówki przy ul. Czarnowiejskiej w roku 1950, po rozprawie sądowej przekazany do ZMP zaginął

W latach 1966-1973 po raz pierwszy pełnił funkcję Wodza Kręgu Totemowego „Synów i Dzieci Pioruna”. Ponowne, nieprzerwane kierowanie działaniami Kręgu obejmowało okres 1982 do 2008, kiedy to upływ czasu i stan zdrowia wpłynęły na decyzję o rezygnacji z pełnionej funkcji i przekazaniu jej, zgodnie z wyborem dokonanym przez uczestników Złazu Kręgu, w ręce hm. Pawła Ludwiga – „Geparda Wiernego”.

 Bibliografia:

„Wiadomości” nr 1 (60) rok VII styczeń 2001 (Gazeta Lokalna Kraków, Kozłówek, Kurdwanów, Piaski Nowe i Wielkie, Rżąka, Wola Duchacka Wschód i Zachód)

Andrzej Gaczorek, Wojciech Hauser, Dzieje 5 krakowskiej Drużyny Harcerzy 1911-1986, Kraków 1989, HOW

„Monografia „Piątki Krakowskiej”. Dzieje drużyny z lat 1911-2001” – red. Wiesław Hajos, Michał Stachura, Kraków 2001, „KNOW-HOW”