Kruki <<< CTK <<< Kronika XIX >>> 1932
Rok 1931 [a właściwie to lata 1929-1931] - [autonomiczni/buntowniczy] Wybranieccy - Gromada [1930] , a wcześniej zastęp [1929]
Początków naszego istnienia doszukujemy się stale, jednak pełnego kompletu dokładnych dat, faktów i nazwisk jeszcze nie zdołaliśmy ustalić. Póki co, bazujemy na wspomnieniach dwóch najstarszych wówczas [w latach 70-80-tych] Dziewiętnastaków - Antoniego Kwarciaka i Zdzisława Jabłońskiego - którzy sięgając wówczas pamięcią wstecz, przekazali nam (w latach 70-tych i na początku lat 80-tych XXw.),
że symboliczną datą powstania XIX jest 15-05-1931 roku,
sugerując wówczas iż powstaliśmy wiosną 1931 r.
Ale z czasem okazało się to już nie takie pewne ...
Na początku drużyny harcerskie istniały głównie przy szkołach średnich. Dopiero pod koniec lat 20-tych pojawiły się pierwsze drużyny przy szkołach powszechnych.
W maju [ok.15-go] 1929 r., z uczniów Szkoły Powszechnej im. Stefana Batorego (nr 33) przy ul. Konarskiego 2, powstał "dziki" zastęp Wybranieccy, założony i prowadzony przez druha Mariana Ryszkę, wychowanka Czarnej Trzynastki Krakowskiej (która wówczas także była "dzika" - od kilku lat działała poza ZHP).
Latem 1929 Wybranieccy przyłączyli się do CTK, która [najprawdopodobniej właśnie dzięki temu] we wrześniu 1929 została ponownie "zalegalizowana". Wiosną 1930 zastęp rozrósł się w tzw. "Gromadę Wybranieckich" CTK. Wybranieccy, odróżnieniu od pozostałych Trzynastaków mieli bordowe frędzle przy chustach zamiast czarnych.
Jesienią roku 1930, w dniu 11 listopada, odbywa się na dziedzińcu wawelskim uroczysty apel całej Chorągwi Krakowskiej, na którym w świetle pochodni przyszli Dziewiętnastacy składają przyrzeczenie harcerskie: "Mam szczerą wolę całym życiem służyć Bogu i Polsce, nieść chętnie pomoc bliźniemu i być posłusznym Prawu Harcerskiemu" i otrzymują Krzyże Harcerskie.
Gromadzie Wybranieckich [tak jak wcześniej zastępem] przewodził, późniejszy drużynowy XIX dh Marian Ryszka, który był jednocześnie pierwszym (głównym) przybocznym Czarnej Trzynastki Krakowskiej. [drugim przybocznym CTK był wówczas dh Bogusław Langmann , a trzecim dh Ludwik Frasik, natomiast drużynowym CTK był dh Stanisław Stanek]
Wg oficjalnych relacji Dziewiętnastaków (spisanych na początku lat 80-tych), wiosną 1931 roku, po poróżnieniu się "komendy CTK" (?) z władzami szkolnymi (dyrektorem szkoły przy ul. Konarskiego), Gromada Wybranieckich w całości odeszła, na znak protestu, z CTK i porzucając swoje dotychczasowe barwy założyła samodzielną drużynę.
Ale już pod koniec lat 80-tych XXw., Druh Antoni Kwarciak, wspominając w rozmowie początki XIX, zasugerował iż prawdopodobną przyczyną tego "poróżnienia", był konflikt w gronie kadry CTK, na tle ideowym i programowym. Konflikt który rozpoczął się wiosną 1931, po "krakowskim" Zjeździe ZHP ["nastąpił zwrot w lewo"], a zakończył w końcu 1931 (odejściem Wybranieckich z CTK), gdy po powrocie reprezentantów (Stanek i Langmann) CTK ze Zlotu Skautów Słowiańskich, w CTK zaczęto rezygnować z obrzędowości puszczańskiej na rzecz obrzędowości słowiańskiej.
Co więcej, A.Kwarciak, zasugerował wówczas [1987],
iż data 15 maja, przyjęta zwyczajowo jako "urodziny XIX",
to data nawiązująca do powstania Gromady Wybranieckich w roku 1930,
ale mógł też pomylić to z datą powstania zastępu Wybranieccy (zast. M.Ryszka), w 1929 roku,
a dokładniej z pierwszą wycieczką-zbiórką zastępu na Święto 2 Pułku Lotniczego, obchodzone corocznie 15 maja [od 1929].
Być może podobna wycieczka odbyła się także 15.05.1931, czyli podczas kolejnego Święta 2 PL, gdy m.in. odsłonieto pomnik poległych lotników polskich.

W kronice CTK [z lat 1929-39] jest informacja iż na zbiórkę CTK w dniu 01.01.1932 przybyli licznie przedstawiciele gromady zuchowej i zastępów harcerskich, "... a ponadto przybyło 3 przedstawicieli Gromady Wybranieckich...".
Czyli najprawdopodobniej "fizyczne rozstanie" nastąpiło w końcu 1931, skoro już 01.01.1932 Gromada Wybranieckich traktowana była jako coś "ponadto". Ale mimo tego rozstania, przez kolejne lata więzi między CTK a XIX były nadal mocne.
Wspomnienia z pierwszych lat XIX, dh Zdzisław Jabłoński, zatytułował: "Młode lata Dziewiętnastki"
( poniżej - pierwsi Dziewiętnastacy /od prawej/: ćw. M. Ryżka, wyw. Z. Jabłoński, wyw. M. Gaj, wyw. A. Kwarciak )

Kruki <<< CTK <<< Kronika XIX >>> 1932 |