Kadra XIX

Krąg Wodzów

phm. Kazimierz Gołdas

Jego pasją życiową był śpiew…

phm. Kazimierz Gołdas

Kazimierz Gołdas (1928–2009) absolwent WSWF, harcerz Szarych Szeregów ps. „Bartosz”, podharcmistrz, drużynowy 19 KDH (1949).

Urodził się 3 III 1928 roku w Krakowie jako syn Andrzeja (1900–1945) woźnego i zarazem laboranta Wyższego Studium Handlowego i Magdaleny z Haracińskich (1904–1975) także pracownicy tej szkoły. Jego ojciec zginął, zastrzelony przez rosyjskiego żołnierza w czasie wejścia wojsk radzieckich do Krakowa.

W 1938 roku wstąpił do harcerstwa, do 19 KDH im. Żwirki i Wigury, do której należał do wybuchu wojny. W okresie okupacji mieszkał w dzielnicy niemieckiej przy ul. Sienkiewicza, w pobliżu budynku gestapo gdzie przesłuchiwano i torturowano wielu Polaków. Jako lider kilkunastoosobowej gromady inicjował liczne bójki z chłopakami z Hitlerjugend i z volksdeutschami. Uczęszczał do szkoły powszechnej. W 1943 roku wstąpił do Szarych Szeregów do kompani „Zawisza Czarny”, w której służył do 1945 roku tj. do chwili demobilizacji. Miał pseudonim „Bartosz” nawiązujący do tradycji rodzinnych i stopień wojskowy strzelca. Po ukończeniu nauki pracował w Wyższym Studium Handlowym, będącym wówczas pod administracją niemiecką.

W sierpniu 1945 roku odbył szkolenie instruktorskie na kursie w Szklarskiej Porębie Górnej. W latach 1945–1948 pełnił funkcję przybocznego 18 KDH przy gimnazjum oo. Pijarów, a od 1948 roku był członkiem komendy Hufca Kraków Krowodrza-Łobzów. W roku 1949 został drużynowym macierzystej 19 KDH.

W roku 1949 roku został skierowany przez komendę chorągwi na trzymiesięczny kurs ideologiczny dla instruktorów ZHP zorganizowany przez Wojewódzki Komitet PZPR. W tym samym roku wycofał się z harcerstwa z przyczyn osobistych, gdyż musiał podjąć naukę i pracę zawodową, a równocześnie wraz z matką utrzymywał troje młodszego rodzeństwa.

W październiku 1956 roku wrócił do reaktywowanego ZHP i objął funkcję zastępcy hufcowego Hufca Kraków-Grzegórzki (1957) organizując go od podstaw i bez wyszkolonych instruktorów. Organizował Akademicką Drużynę Instruktorską im. Tadeusza Zawadzkiego ps. „Zośka” przy Wyższej Szkole Ekonomicznej i 71 KDH-y przy Technikum Górnictwa Odkrywkowego przy ulicy Rzeźniczej. W 1958 roku zdobył stopień przewodnika. Przez kilka lat współpracował z 11 KDH-rzy udzielając jej pomocy w wielu ważnych przedsięwzięciach.

Po wojnie pracował nadal w Akademii Handlowej (późniejszej Wyższej Szkole Ekonomicznej), gdzie po zdaniu matury został przeniesiony do administracji. W latach 1964–1980 był kierownikiem Domu Studenckiego „Fafik”, a w latach 1980–1998 – kierownikiem Działu Administracyjno-Gospodarczego Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Niezależnie od pełnionych funkcji, czuł się zawsze odpowiedzialny za uczelnię i dbał o jej interesy. Z Akademią Ekonomiczną (obecnie Uniwersytet Ekonomiczny) związany był przez całe swoje życie, a zawodowo przez blisko 60 lat (w podziękowaniu za 55 lat ofiarnej pracy otrzymał „łańcuch rektorski”).

Śpiewanie było jedną z jego życiowych pasji i był on głównym inicjatorem i członkiem-założycielem Akademickiego Chóru „Dominanta” Uniwersytetu Ekonomicznego. Śpiewał w kilku chórach, m.in. męskim chórze „Echo” i Chórze Katedralnym.

Był organizatorem wielu spotkań kombatanckich w patio AE z udziałem weteranów walk o niepodległość, a w roku 1994 włączył się aktywnie w organizację Apelu Poległych z okazji 50. rocznicy egzekucji przy ul. Botanicznej. Będąc członkiem Harcerskiego Kręgu Seniorów-Kombatantów zdobył stopień podharcmistrza (1997). W ostatnich latach życia współpracował ze Szczepem Lotniczym „Słonecznych Dróg”, którego harcerzy angażował do imprez patriotycznych organizowanych w Muzeum Armii Krajowej, wart przy pomniku pomordowanych przy ul Grottgera oraz uroczystości przy tablicy pamięci ofiar Sonderaktion Krakau w gmachu głównym AE.

W małżeństwie z Teresą z d. Juszczakiewicz (ur. 1934, technik chemik analityk) miał dwie córki Grażynę (ur. 1960, mgr wych. fiz., zam. Zeloch) i Elżbietę (ur. 1963, nauczycielkę wych. początkowego, zam. Sojka).

Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1986), Krzyżem Armii Krajowej (1995), Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2000), Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (2004), Odznaką „Honoris Gratia” (2006), dwukrotnie Złotą Odznaką „Za pracę społeczną dla miasta Krakowa” (1979 i 1989), Honorowym Odznaczeniem Szczepów Lotniczych (1981).

Zmarł 8 IX 2009 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kw. XXVIII rz.4. gr. 19).

hm. Krzysztof Wojtycza

Źródła: Dziedzic K., Wojenne losy harcerzy 19-tki, „Dziewiętnastak” 2009, nr 5, s. 19; [Gołdas K.], Harcerstwo – własny biogram harcerski [kserokopia]; Kasperek E., Chłopiec z Inwalidenplatz, „Gazeta Krakowska” z 15 VI 2003 r., s. 11; Dziennik Polski, z 11 IX 2009, s. A14; Małecki J. M., O Kazimierzu Gołdasie wspomnienie, „Kurier UEK”, s. 4; Pan Kazimierz. Kazimierz Gołdas we wspomnieniach, [opr. Filar T.], Kraków 2015; Zelin P. (wnuczka), Gotów!!, Na podstawie opowieści Kazimierza Gołdasa, wydruk komputerowy; klepsydra; nekrologi; konsultacja: informacje phm. prof. dr hab. M. Młynarskiego, hm. R. Korskiego.