Idea stopnia :
ĆWIK / PIONIERKA to harcerski wyga - radzi sobie w różnych sytuacjach życiowych. W dziedzinie pracy nad sobą nie trzeba go prowadzić za rękę - sam wybiera sobie cele i zadania konsekwentnie dążąc do ich realizacji. W pełni opanował podstawowe umiejętności harcerskie, w wyszkoleniu polowym nie ma dla niego tajemnic. Po zdobyciu stopnia ĆWIKA/ PIONIERKI harcerz-harcerka może rozpocząć służbę instruktorską.
Wymagania stopnia :
A. Warunki dopuszczenia do próby :
1 | Daje sobie radę w każdej sytuacji. Dowiódł, że potrafi postępować po harcersku. Harcerz jest rycerski, harcerka - opiekuńcza. W rozmowie z drużynowym wskaże sukcesy i niepowodzenia pracy nad sobą. | |
2 | Zaplanował i podjął działanie w zakresie służby harcerskiej (zakończy je lub jest w trakcie realizacji). | |
3 | Wyręcza rodziców w wykonywaniu obowiązków domowych - można powierzyć mu na pewien czas gospodarstwo domowe. | |
4 | Jest wzorowo umundurowany, daje przykład harcerskiego stylu młodszym. | |
5 | Skompletował ekwipunek harcerski i turystyczny. | |
6 | Jest oszczędny i gospodarny, umie zapracować na własne potrzeby i wydatki. | |
7 | Przeczytał trzy książki o tematyce wskazanej przez drużynowego. | |
8 | Zdobył cztery kolejne sprawności ( łącznie zdobył ich dziesięć). | |
9 | Był na obozie letnim - stałym pod namiotami. | |
10 | Był na wycieczce górskiej lub wycieczce zimowej z nocowaniem. | |
11 | Systematycznie uczestniczył w pracach zastępu przez 8-10 miesięcy od czasu zdobycia stopnia WYWIADOWCY/ TROPICIELKI, zapoznał się z wymaganiami stopnia, osiągnął wiedzę i umiejętności przewidziane programem próby. |
B Wymagania próby :
I. Wiedza obywatelska
1 | Zna historię Polski, potrafi scharakteryzować poszczególne okresy naszych dziejów. | |
2 | Orientuje się w bieżących wydarzeniach politycznych, gospodarczych lub kulturalnych. | |
3 | Wykaże się znajomością kultury ojczystej w wybranym zakresie (np. literatura, muzyka, malarstwo, architektura, sztuka ludowa itp.). |
II. Wiedza harcerska
1 | Wytłumaczy młodszym harcerzom treść Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego. | |
2 | Zna historię harcerstwa, sylwetki instruktorów i działaczy zasłużonych dla ruchu. | |
3 | Zna historię drużyny (szczepu) i jej tradycje. | |
4 | Zorganizuje dla zastępu lub drużyny zajęcia na temat historii harcerstwa, drużyny (szczepu) lub bohatera drużyny (szczepu). | |
5 | Wie jak wygląda i co symbolizuje sztandar (proporzec) drużyny (szczepu). Zna główne kierunki pracy drużyny (szczepu). | |
6 | Zna regulamin mundurowy ZHP. Zna historię starań o zachowanie symboli harcerskich (lilijki, krzyża harcerskiego, munduru, hymnu). | |
7 | Korzysta z dzienniczka i śpiewniczka harcerskiego. Przygotuje program ogniska harcerskiego. |
III. Umiejętności organizatorskie
1 | Poprowadzi musztrę drużyny. Zorganizuje apel (raport) harcerski. Zna zasady postępowania ze sztandarem. | |
2 | Zorganizuje pracę zastępu wartowniczego i służbowego. | |
3 | Zorganizuje dla kilku zastępów lub drużyny imprezę terenową (kilkugodzinną grę, rajd, biwak, itp.) lub innego typu akcję. | |
4 | Zorganizuje zwiad harcerski. | |
5 | Ułoży plan zbiórki drużyny i ją przeprowadzi. | |
6 | Załatwi w instytucji (urzędzie) powierzone sprawy. | |
7 | Sporządzi pisemne opracowanie (plan, sprawozdanie, analizę, itp.). | |
8 | Posługuje się rozkładem jazdy PKP i PKS. |
IV. Znajomość miejsca zamieszkania
1 | Zna swoje (lub najbliższe) miasto, jego historię, poprowadzi po nim wycieczkę. | |
2 | Zna okolicę swojej miejscowości, system połączeń komunikacyjnych. |
V. Umiejętności praktyczne
1 | Skompletował narzędzia (przybory) według zainteresowań i sprawnie się nimi posługuje. | |
2 | Zaprojektuje i wykona urządzenie techniczne lub element dekoracyjny do domu, harcówki lub szkoły. | |
3 | ĆWIK -zna zasady działania motocykla i samochodu. Naprawi zmechanizowany sprzęt domowy. Umie posługiwać się aparatem fotograficznym. PIONIERKA - zna zasady racjonalnego żywienia, upiecze ciasto, przygotuje zapasy na zimę. Zaopiekuje się przez kilka godzin małym dzieckiem, chorym, osobą niepełnosprawną lub starszą. |
VI. Sprawność
1 | Wykaże się sprawnością fizyczną lub umiejętnościami sportowymi (np. umie jeździć na nartach, konno, zna dobrze kilka gier boiskowych, uprawia określoną dziedzinę sportu, itp.) | |
2 | Poprowadzi gimnastykę drużyny. | |
3 | Wykaże się wymaganym w drużynie wyszkoleniem (np. w zakresie samoobrony, strzeleckim, turystyki górskiej, żeglarskim, motorowym, modelarskim, itp.). |
VII. Wycieczkowanie
1 | Zaprojektuje dwudniową wycieczkę drużyny lub kilku zastępów. | |
2 | Potrafi rozliczyć wycieczkę. | |
3 | Zna zasady zachowania się na szlaku, wie jak zachować się w razie zbłądzenia. | |
4 | Potrafi przygotować się do wycieczki górskiej. | |
5 | Radzi sobie w trudnych sytuacjach zorganizuje sobie nocleg w każdych warunkach | |
6 | Potrafi przewidzieć pogodę. |
VIII. Przyroda
1 | Rozumie potrzebę ochrony naturalnego środowiska. Przeprowadzi zwiad ekologiczny, pozna rozmiary zagrożenia środowiska naturalnego w okolicy. | |
2 | Rozpoznaje rośliny jadalne, lecznicze i trujące (np. owoce, grzyby, zioła, itp.). | |
3 | Spędzi dzień w lesie (od świtu do zmroku) podpatrując jego życie. |
XI. Łączność
1 | Nawiąże łączność przy pomocy radiotelefonu (radiostacji) lub światłem. | |
2 | Zna zasady działania telefonu polowego,naprawi drobne uszkodzenia. | |
3 | Rozwinie polową linię telefoniczną. | |
4 | Posłuży się magnetofonem w pracy harcerskiej (np. przy przeprowadzaniu zwiadu, nauce piosenek, itp.). |
X. Terenoznawstwo
1 | Rozróżnia rodzaje map. | |
2 | Posługuje się mapami przy projektowaniu zajęć terenowych. Ustali i wymierzy według mapy drogę marszu, wyznaczy azymut na mapie. | |
3 | Poprowadzi w nieznanym terenie według mapy posługując się busolą. | |
4 | Trafi do celu w dzień i w nocy według wyznaczonych azymutów. | |
5 | Narysuje szkic marszowy i szkic sytuacyjny z wykorzystaniem podziałki, azymutów i znaków umownych. | |
6 | Posługuje się busolą - wyznaczy azymut w terenie , przejdzie wyznaczony odcinek według azymutu. |
XI. Pionierka
1 | Pokieruje rozbijaniem namiotów różnych typów. | |
2 | Zbuduje urządzenie obozowe - kuchnię, pomost, prycze, bramę itp. | |
3 | Pokieruje przygotowaniem obiadu dla obozu. | |
4 | Zna sposoby przechowywania żywności na obozie, zaplanuje urządzanie magazynu żywnościowego i sprzętowego. | |
5 | Wykona element zdobnictwa obozowego, zna zasady estetyki obozowej. | |
6 | Naprawia i konserwuje sprzęt obozowy. | |
7 | Przygotuje spis ekwipunku obozowego : sprzętu kuchennego, pionierskiego, sportowego, itp. |
XII. Samarytanka
1 | Skompletuje apteczkę drużyny i potrafi z niej korzystać. | |
2 | Zaradzi w przypadku omdlenia, zatrucia, udaru słonecznego, zaczadzenia, krwotoku, porażenia prądem. | |
3 | Przyłoży okład. Zna kilka sposobów bandażowania kończyn, głowy i tułowia. | |
4 | Umie zastosować sztuczne oddychanie. | |
5 | W warunkach polowych zorganizuje transport chorego, przygotuje dla niego pomieszczenie i zorganizuje opiekę. | |
6 | Rozumie szkodliwość tytoniu, alkoholu i narkotyków dla zdrowia. |