http://www.ulc.gov.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1572

Przewidywane zmiany  w obszarze licencjonowania członków załóg statków powietrznych po wejściu w życie unijnych przepisów rozporządzenia 1178/2011.

^{Poniższy materiał został przygotowany w oparciu o analizę Rozporządzenia EU 216/2008, Rozporządzenia EU 1178/2011 oraz o analizę projektów wymagań części-ARA, ORA i CC. Niniejsza informacja nie jest informacją ostateczną i może ulec zmianie  po uzyskaniu dostępu do ostatecznej wersji części-ARA, ORA i CC oraz towarzyszących im AMC i GM.}

1.    Ogólne zasady

1.1 W dniu 25 listopada 2011 r. Komisja Europejska opublikowała Rozporządzenie WE nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011r. Rozporządzenie to zawiera nowe, wspólne dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, przepisy wykonawcze z zakresu  licencjonowania pilotów do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 216/2008 z dnia 20 lutego 2008 r. W dniu 15 grudnia Dyrektor Wykonawczy EASA decyzjami nr 2011/015/R i 2011/016/R wprowadził w życie materiały wyjaśniające i doradcze (AMC i GM) do wymagań zawartych w Rozporządzeniu WE nr 1178/2011.
Obowiązujące rozporządzenie WE nr 216/2008 w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 i dyrektywę 2004/36/WE, zwane dalej rozporządzeniem 216/2008 dostępne jest w języku polskim na stronie: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2008R0216:20091214:PL:PDF .

Rozporządzenie wykonawcze nr 1178/2011 dostępne jest w języku polskim na stronie:  http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:311:0001:0193:PL:PDF .

Materiały doradcze i wyjaśniające do ww. Rozporządzenia dostępne są (tylko w języku angielskim) na stronie: http://www.easa.europa.eu/agency-measures/docs/agency-decisions/2011/2011-016-R/AMC%20and%20GM%20to%20Part-FCL.pdf .

Decyzje Dyrektora Wykonawczego EASA nr 2011/015/R i 2011/016/R wraz z załącznikami do nich (AMC&GM do rozp. 1178/2011) zostaną przetłumaczone na język polski i opublikowane w Dzienniku Urzędowym ULC w połowie br. Niezależnie od tego, możliwe będzie stosowanie AMC w procesie dostosowywania się  do wymagań rozp. 1178/2011 już od 8 kwietnia 2012 r.

AMC i GM opisują możliwe do zastosowania sposoby spełnienia wymagań określonych w rozp.nr.1178/2011 i z założenia mają ułatwiać oraz standaryzować działania podmiotów ubiegających się o uzyskanie certyfikatu. Bezpośrednie zastosowanie proponowanych w AMC i GM zasad, metod i środków będzie najbardziej skutecznym i efektywnym sposobem spełnienia wymagań.

W opublikowanym kształcie, Rozporządzenie  WE nr 1178/2011 zawiera 4 załączniki:

a. Załącznik 1: Część -FCL (wymagania dla członków personelu lotniczego)
b. Załącznik 2: Warunki konwersji krajowych licencji oraz uprawnień samolotowych i śmigłowcowych
c. Załącznik 3: Warunki uznawania licencji wydanych przez kraje trzecie lub w ich imieniu
d. Załącznik 4: Część- MED (wymagania medyczne)

W marcu 2012 roku, zostanie ono uzupełnione przez następne 3 załączniki:

a. Załącznik 5: Część- CC (wymagania dla personelu pokładowego)
b. Załącznik 6: Część- ARA (wymagania dla nadzoru)
c. Załącznik 7: Część- ORA (wymagania dla organizacji szkoleniowych, operatorów FSTD i centrów medycyny lotniczej)

Projekty załączników 5-7 wraz z projektem rozporządzenia wprowadzającego są dostępne na stronie EASA: http://www.easa.eu.int/agency-measures/opinions.php ), - Opinia 02/2011 i 03/2011.

Od daty zastosowania rozporządzenia 1178/2011 (z wykorzystaniem rocznego odroczenia (opt-out) będzie to dzień 8 kwietnia 2013 r.)  wymagania w nim zapisane będą stanowiły obowiązujące w Polsce prawo, które w zakresie nim objętym, zastąpi wymagania zapisane w ustawie Prawo Lotnicze oraz w towarzyszących rozporządzeniach właściwych dla licencjonowania personelu lotniczego.

Do wykonywania lotu na EASA-owskim statku powietrznym, po zastosowaniu  części-FCL, koniecznym będzie posiadanie ważnej licencji EASA-owskiej  lub - do dnia 8 kwietnia 2018 r. – licencji JAR-owskiej. Po tej dacie również wszystkie licencje JAR-owskie i krajowe utracą swoją ważność.

1.2 „EASA-owskimi statkami  powietrznymi” (Załącznik 1 do nn. informacji) nazywa się statki powietrzne  (inne niż państwowe)  które,  są zarejestrowane  w jednym z krajów członkowskich EU, i w związku z tym muszą posiadać, zgodnie z wymaganiami europejskimi, EASA-owskie Świadectwo Zdatności do Lotu,  EASA-owskie Ograniczone Świadectwo Zdatności do Lotu lub Pozwolenie na Lot.

Powyższe dotyczy  również wyżej wymienionych statków powietrznych, które są zarejestrowane w państwie trzecim, posiadają świadectwo zdatności do lotu wydane przez państwo trzecie i użytkowane są przez właściciela, nad którego działalnością nadzór sprawuje państwo członkowskie oraz które są użytkowane w lotach w unijnej przestrzeni powietrznej.

1.3 Po zastosowaniu  ww. przepisów europejskich, krajowe licencje stracą ważność w odniesieniu do ww. statków powietrznych, bez względu na ważność uprawnień w nich zapisanych oraz bez względu na brzmienie wymagań krajowych.

2. EASA-owski system licencjonowania

2.1 Część-FCL określa warunki  wydawania licencji, uprawnień oraz upoważnień, które obecnie wydawane są po spełnieniu wymagań JAR FCL lub wymagań krajowych (Załącznik 2 do nn. informacji). Wymagania te są podobne do obecnie stosowanych wymagań JAR-FCL, jednakże część-FCL dodatkowo  uwzględnia licencje na szybowce, balony, sterowce oraz pionowzloty, których wydawanie w Polsce do tej pory oparte było na wymaganiach krajowych. Wszystkie licencje wydawane w oparciu o wymagania części-FCL będą zgodne z Aneksem I ICAO, dzięki czemu licencje te pozostaną rozpoznawalne w lotach międzynarodowych w zakresie ogólnoświatowym.

2.2 Część-FCL wprowadza dodatkowo nową kategorię licencji Light Aircraft Pilot License (LAPL), która nie została ujęta w Aneksie I ICAO. Licencja ta będzie miała zastosowanie w lotach europejskich na statkach powietrznych zarejestrowanych w kraju członkowskim, odpowiadających zakresowi uprawnień związanych z tą  licencją – Załącznik 2 do nn. informacji. Licencja LAPL obejmować może swoim zakresem lekkie samoloty, lekkie śmigłowce, lekkie balony  oraz szybowce. Do jej uzyskania nie będzie konieczne orzeczenie lotniczo-lekarskie klasy 1 lub 2. W części-MED zostały określone szczegółowe  wymagania medyczne niezbędne do jej uzyskania.

2.3 Wszystkie nowe licencje zgodne z częścią-FCL (Załącznik 2 do nn. informacji), włącznie z licencją LAPL, będą wydawane na czas nieograniczony. Tym niemniej, korzystanie z przywilejów wynikających z ich posiadania, będzie możliwe  jedynie pod warunkiem utrzymania ważności uprawnień wpisanych do licencji oraz ważności orzeczenia lotniczo-lekarskiego.

2.4  Część-FCL wprowadza również zmiany w zakresie przywilejów instruktorów samolotowych w porównaniu do tych zawartych w wymaganiach JAR-FCL.

Zgodnie z JAR FCL instruktorzy na typ (Type Rating Instructor - TRI) oraz egzaminatorzy na typ (Type Rating Examinator - TRE) pełnili swoje role w odniesieniu do uprawnień na typ śmigłowców oraz samolotów z załogą wieloosobową. Instruktorzy na klasę (Class Rating Instructor – CRI) oraz egzaminatorzy na klasę (Class Rating Examinator – CRE) pełnili zaś swoje role w odniesieniu do samolotów w zakresie danej klasy, jak również w odniesieniu do uprawnień na typ - dla samolotów z załogą jednoosobową.

Zmiana wprowadzana przez część-FCL dotyczy CRIs oraz CREs i polegać będzie na wyłączeniu z ich przywilejów samolotów złożonych o wysokich osiągach z załogą jednoosobową tzw. SPHPCA (Single Pilot High Performance Complex Aeroplanes). Zgodnie z częścią-FCL samoloty te zostały przeniesione do zakresu przywilejów instruktorów i egzaminatorów na typ (TRIs oraz TREs).

2.5 Wymagania stawiane ośrodkom szkolenia w zakresie wszystkich kategorii licencji zgodnych z częścią-FCL zostaną określone w tzw. części-ORA (Załącznik 7 do rozporządzenia 1178/2011 przewidziany do publikacji w marcu 2012 r.). Zgodnie z ich zapisami, wszystkie ośrodki szkolenia w zakresie wszystkich kategorii nowych licencji  zgodnych z częścią-FCL oraz uprawnień na typ oraz IR , podlegają certyfikacji przez Władzę Lotniczą.

2.6 Wymagania stawiane nadzorom lotniczym w zakresie licencjonowania oraz certyfikacji i nadzoru nad organizacjami szkoleniowymi zostały określone w części-ARA (Załącznik 6 do rozporządzenia 1178/2011 przewidziany do publikacji w marcu 2012 r.).  Określają one m.in. wzór nowej licencji, wzory wniosków, certyfikatów itp.

2.7 Jedynie w odniesieniu do licencji pilota wiatrakowców o masie pow. 560kg oraz wszystkich świadectw kwalifikacji w mocy pozostaną przepisy krajowe.

3. Implementacja wymagań EASA

3.1 Rozporządzenie WE nr 1178/2011 weszło w życie 20 dni  po jego opublikowaniu, tj. w dniu 15 grudnia 2011 r. W tym dniu zostały opublikowane również AMC i GM do ww. rozporządzenia. Do marca 2012r., EASA przewiduje publikację brakujących załączników do niego:

•    Załącznik  5 – Część CC –wymagania dotyczące personelu pokładowego;
•    Załącznik 6 – Część ARA - wymagania dla nadzorów krajowych
•    Załącznik 7 – Część ORA – wymagania certyfikacyjne dla  zatwierdzonych organizacji
- oraz AMC i GM do powyższych części.

3.2  Niezależnie od ostatecznej daty publikacji, planowaną datą zastosowania ww. rozporządzenia jest dzień  8 kwietnia 2012 roku z możliwością zastosowania rocznego odroczenia (opt-out).

Zakładając maksymalne wykorzystanie wszystkich przewidzianych przez komisję odroczeń, w przypadku Polski, rozwój sytuacji związany z wdrażaniem rozporządzenia 1178/2011 będzie kształtował się następująco:

1. W dniu  7 kwietnia 2013 r. zakończy się wydawanie licencji JAR –owskich na samoloty i śmigłowce;
2. W tym samym dniu 7 kwietnia 2013 r. zakończy się definitywnie proces konwersji licencji krajowych na samoloty i śmigłowce na licencje JAR-owskie.
3. Od dnia 8 kwietnia 2013 r. pilotom samolotów i śmigłowców będą wydawane licencje EASA-owskie, zgodnie z wymaganiami części-FCL. Do 8 kwietnia 2016 roku podstawą wydania licencji zgodnej z wymaganiami części-FCL może być szkolenie odbyte w ośrodku JAR-owskim pod warunkiem złożenia kompletnego wniosku o wydanie licencji, tzn. pod warunkiem zaliczenia do dnia 8 kwietnia 2016r. wszystkich egzaminów.
4 Licencje JAR-owskie na samoloty i śmigłowce wydane przed dniem 8 kwietnia 2013 roku będą po tym dniu uznawane „automatycznie”  za licencje zgodne z wymaganiami części-FCL. Wymiana licencji JAR-owskich ważnych w dniu 8 kwietnia 2013 r. będzie dokonywana sukcesywnie, w momencie utraty ważności, do dnia 8 kwietnia 2018 roku.
5. Do dnia 8 kwietnia 2015 roku wydawane będą krajowe licencje na szybowce, balony i sterowce, które następnie będą sukcesywnie konwertowane na podstawie Raportu Konwersji na licencje zgodne z wymaganiami części-FCL.
6. Proces konwersji krajowych licencji na szybowce, balony i sterowce rozpocznie się po 8 kwietnia 2013 roku.
7. Od dnia 8 kwietnia 2013 roku rozpocznie się wydawanie nowych licencji na szybowce, balony, sterowce i pionowzloty zgodnie z częścią-FCL.
8. ULC zamierza osiągnąć gotowość do wydawania  licencji kategorii LAPL od dnia 8 kwietnia 2013 roku.
9. Orzeczenia lotniczo-lekarskie wydane zgodnie z wymaganiami JAR FCL 3 przed dniem 8 kwietnia 2013 r. po tej dacie będą uważane za orzeczenia zgodne z wymaganiami części-MED EASA. Wymiana ważnych orzeczeń w dniu zastosowania wymagań część-MED, będzie dokonywana sukcesywnie do dnia 8 kwietnia 2017 r.;
10. Od dnia 8 kwietnia 2013 r. nowe orzeczenia lotniczo-lekarskie będą wydawane zgodnie z wymaganiami części-MED;
11. Ośrodki szkolenia lotniczego FTO/TRTO posiadające w dniu zastosowania nowych wymagań (8 kwietnia 2013r.) ważne certyfikaty JAR-owskie, będą „automatycznie” uznane za organizacje zatwierdzone zgodnie z przepisami części-ORA. Tym niemniej, do dnia 8 kwietnia 2014 roku wszystkie ww. ośrodki szkolenia będą musiały udowodnić pełną zgodność z mającymi zastosowanie załącznikami do rozporządzenia 1178/2011 (część-FCL/ORA);
12. Szkolenia rozpoczęte przed datą 8 kwietnia 2013 r. w ww. ośrodkach, prowadzone zgodnie z wymaganiami JAR-FCL,  będą uznawane za wystarczające do wydania licencji część-FCL EASA do dnia 8 kwietnia 2016 r. Szkolenia, które zostaną zakończone po 08 kwietnia 2014 roku, będą mogły być uznane pod warunkiem dostosowania się ośrodka do wymagań rozp. nr 1178/2011 i złożenia deklaracji gotowości do Nadzoru przed dniem 08 kwietnia 2014r.

Po zakończeniu okresu przejściowego, tzn. po 8 kwietnia 2018r. wszyscy piloci chcący wykonywać loty na EASA-owskich statkach powietrznych będą zobowiązani posiadać licencje wydane w oparciu o wymagania części-FCL, a żadne szkolenie ukończone poza zatwierdzonym ośrodkiem szkolenia nie będzie podstawą do otrzymania takiej licencji lub uprawnienia. Mając na uwadze powyższe, wszyscy obecni posiadacze licencji, będą zobowiązani uzyskać odpowiednią licencję, uprawnienie lub orzeczenie lotniczo lekarskie przed zakończeniem okresu przejściowego.

Dodatkowo ULC informuje, że z uwzględnieniem dopuszczalnych odroczeń, wpis uprawnień do licencji EASA-owskiej określonych w części-FCL (do lotów akrobacyjnych, do holowania banerów lub szybowców, do lotów w górach oraz pilota doświadczalnego) będzie możliwy po dniu 8 kwietnia 2013 r. Tym niemniej, na terenie Polski możliwe będzie wykorzystywanie ww. uprawnień krajowych wpisanych do książki pilota do dnia 8 kwietnia 2015 r.

3.3 Od dnia 8 kwietnia 2013 roku wszystkie nowe licencje, które będą zezwalały na pilotowanie EASA-owskich statków powietrznych oraz wymagane przez część-FCL orzeczenia lotniczo-lekarskie będą musiały być wydawane w oparciu o nowe wymagania. Również od tej daty wszystkie licencje wymieniane w związku z przedłużaniem daty ważności lub wpisem nowego uprawnienia będą wydawane jako licencje EASA-owskie i będą podlegały nowym wymaganiom.

3.4 Po dniu 8 kwietnia 2013 r., tzn. po dacie zastosowania Rozporządzenia WE w sprawie załóg lotniczych nr 1178/2011, w okresie przejściowym do 08.04.2014 roku JAR-owskie ośrodki FTO/TRTO będą traktowane jako spełniające wymagania części-ORA/FCL. Tym niemniej, w tym czasie istniejące zatwierdzone ośrodki szkolenia FTO/TRTO będą zobowiązane dostosować swoje systemy zarządzania (w tym Safety Management System) i systemy jakości do nowych wymagań unijnych. Do czasu uzyskania nowego certyfikatu, organizacje JAR-owskie mogą szkolić jedynie w zakresie starego (JAR-owskiego) zatwierdzenia. Po dniu 8 kwietnia 2014 r. do wydania licencji EASA0owskiej  niezbędnym będzie okazanie zaświadczenia o szkoleniu przeprowadzonym w organizacji, która zgłosiła do Nadzoru zakończenie okresu dostosowawczego.

Dla ośrodków, które dostosują się wcześniej (tj. przed końcem okresu przejściowego) do nowych wymagań, ULC przewiduje możliwość przyjmowania wniosków o „docertyfikowanie” się od dnia 08 kwietnia 2013 roku. Od tego dnia przewiduje się również możliwość przyjmowania wniosków o certyfikację na zgodność z wymaganiami EASA-owskimi od nowych podmiotów szkoleniowych. Szkolenia rozpoczęte w okresie przed „docertyfikowaniem się”,  mieszczące się w pierwotnym zakresie zatwierdzenia ośrodka, zakończone do 08.04.2016 r. egzaminami państwowymi, będą uznawane jako podstawa do wydania nowych licencji EASA-owskich na samoloty i śmigłowce. Od 8 kwietnia 2017 roku prawo prowadzenia szkoleń na licencje samolotowe i śmigłowcowe będą miały jedynie ośrodki szkolenia z certyfikatami  EASA-owskimi – nowymi lub wymienionymi.

Szkolenia na licencje szybowcowe i balonowe będą mogły być kontynuowane na dotychczasowych zasadach, tzn. w ośrodkach z certyfikatami krajowymi, jedynie do dnia 8 kwietnia 2015 roku. Po tej dacie, żaden ośrodek szkolenia, który nie podda się „re-certyfikacji” nie będzie miał prawa do prowadzenia szkoleń lotniczych na licencje EASA-owskie szybowcowe i balonowe. Od ośrodków, które zdążą przygotować się do certyfikacji na zgodność z nowymi wymaganiami, ULC rozpocznie przyjmowanie wniosków o certyfikację lub re-certyfikację począwszy od dnia 08 kwietnia 2013 roku. Zakłada się, że 2-letni okres przejściowy będzie wystarczająco długi, aby wszystkie ośrodki które zdecydują się na dostosowanie do nowych wymagań, zdążyły przygotować się do procesu re-certyfikacji. Od dnia 8 kwietnia 2013 r. będzie również możliwe składanie wniosków o certyfikację przez nowe podmioty zamierzające dopiero rozpocząć działalność szkoleniową na nowych zasadach.

3.5 Od dnia 8 kwietnia  2013 r. wszystkie  teoretyczne egzaminy państwowe na nowe licencje i uprawnienia do nich wpisywane,  muszą być zgodne z nowymi wymaganiami.

4. Wprowadzanie zmian w krajowym systemie licencjonowania

Sposób wprowadzania zmian w systemie licencjonowania związanych z wejściem w życie wymagań unijnych  ulegnie zmianie w stosunku do sposobu implementacji do polskiego systemu prawnego wymagań JAR-FCL, ze względu na fakt, że przepisy wprowadzające  powyższe zmiany stoją w hierarchii aktów prawnych na pozycji wyższej od przepisów krajowych. Ponadto ściśle określono i narzucono ramy czasowe na wprowadzenie przewidzianych zmian. Dodatkowo należy stwierdzić, iż po zakończeniu okresów przejściowych, wymagania krajowe nie będą mogły być stosowane w odniesieniu do EASA-owskich statków powietrznych. Z wyżej wymienionych powodów zajdzie więc konieczność wprowadzenia odpowiednich zmian do ustawy Prawo Lotnicze i towarzyszących jej rozporządzeń wykonawczych.

5. Konwersja licencji krajowych

5.1 Wszystkie licencje, wydane w pełnej zgodności z przepisami JAR–FCL, ważne w dniu zastosowania nowych wymagań Part-FCL, staną się „automatycznie” licencjami EASA-owskimi – patrz Załącznik 3 do nn. informacji. Fizycznie będą one sukcesywnie wymieniane na nowe w momencie utraty ważności. Czas na ich wymianę minie definitywnie w dniu 8 kwietnia 2018 roku.

5.2 Ze względu na fakt, iż w Polsce na dzień dzisiejszy nie występują ważne licencje krajowe w  kategorii PPL, CPL oraz ATPL, nie będzie miał zastosowania Załącznik II do wymagań części-FCL, w którym zawarto kryteria konwersji licencji krajowych na nowe licencje.

5.3 W odniesieniu do licencji  krajowych nie ujętych w Załączniku II do rozp.1178/2011, każdy nadzór będzie zobowiązany opracować Raport Konwersji. Raport będzie porównywać krajowe wymagania z wymaganiami EASA w odniesieniu do każdej kategorii licencji i uprawnienia oraz powinien zawierać propozycję dodatkowych (uzupełniających) wymagań, jeśli z analizy porównawczej wyniknie taka konieczność. Raport Konwersji musi zostać uzgodniony z EASA.

5.4 Proces konwersji krajowych licencji na szybowce, balony i sterowce rozpocznie się po 8 kwietnia 2013 roku. Konwersji będą podlegały wszystkie licencje i uprawnienia wydane do dnia 8 kwietnia 2015 r.

5.5  Do 8 kwietnia  2015 roku będzie możliwe wznawianie wygasłych licencji krajowych na szybowce, balony i sterowce na zasadach określonych w przepisach krajowych, tzn. w oparciu o tzw. indywidualny tok szkolenia.

5.6 Po dniu 8 kwietnia 2015 roku osoby, które nie dokonają do tej daty wznowienia na dotychczasowych zasadach, będą  mogły uzyskać licencję EASA-owską na zasadach określonych w Raporcie Konwersji, właściwych dla przypadku wznawiania i konwersji.

6. Uznawanie szkoleń i doświadczenia pilotów wojskowych

6.1 Część-FCL dopuszcza również możliwość uznawania szkoleń i doświadczenia zdobytego w lotnictwie wojskowym w sytuacji ubiegania się takiego kandydata o licencję cywilną zgodną z częścią-FCL.

Uznanie musi być oparte na Raporcie uznania, przygotowanym przez każde Państwo Członkowskie, określającym warunki i zakres uznania (zaliczenia). Raport musi zostać opracowany poprzez porównanie zakresu szkolenia w siłach powietrznych  z zakresem szkolenia wymaganym przez część-FCL. W Raporcie musi zostać określony zakres szkoleń uzupełniających, jak również zakres dodatkowego doświadczenia,  w odniesieniu do każdej kategorii licencji zgodnej z częścią-FCL, o którą kandydat z doświadczeniem wojskowym będzie się ubiegał oraz w odniesieniu do każdego rodzaju szkolenia pilota wojskowego oraz nalotu uzyskanego w siłach powietrznych. Raport uznania szkoleń i doświadczenia z wojska musi także zostać uzgodniony z EASA.

7. Uznawanie licencji nieunijnych

7.1     Wspólnotowe rozporządzenia: (WE) nr 216/2008 oraz (WE) nr 1178/2011 narzucają na wszystkich pilotów:
• latających na EASA-owskich statkach powietrznych zarejestrowanych w Unii Europejskiej; lub
• latających na EASA-owskich statkach powietrznych zarejestrowanych w państwach poza Unią Europejską, ale dla których siedziba operatora bądź miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwach Unii Europejskiej;

- obowiązek posiadania licencji EASA-owskiej zgodnej z częścią-FCL lub licencji nie-unijnej, uznanej (poddanej walidacji – validations) przez Państwo Członkowskie zgodnie z wymaganiami części-FCL.

Zgodnie z rozporządzeniem 1178/2011, Państwa Członkowskie mają możliwość do dnia 8 kwietnia 2014 r. stosowania zasad krajowych (dotychczasowych) uznawania licencji nie-unijnych w odniesieniu do pilotów wykonujących loty „niekomercyjne”. W przypadku pilotów wykonujących loty  komercyjne, uznanie zgodnie z rozporządzeniem 1178/2011 będzie wymagane od dnia 8 kwietnia 2013 r.

7.2 Zgodnie z obowiązującymi dziś przepisami krajowymi, uznania wymagają obce licencje zarówno w przypadku wykonywania lotów komercyjnych jak i niekomercyjnych, na statkach powietrznych zarejestrowanych w Polsce. Zgodnie z przepisami rozporządzenia 1178/2011 uznawanie licencji wymagane będzie do wykonywania lotów na samolotach zarejestrowanych poza Unią Europejską, w przypadku gdy operator prowadził będzie działalność na terenie Unii Europejskiej.

7.3 Kolejną istotną różnicą pomiędzy przepisami rozporządzenia 1178/2011, a obecnie obowiązującymi w Polsce regulacjami prawnymi jest to, że na mocy unijnych przepisów posiadacz licencji będzie mógł uznać ją tylko raz i uznanie to będzie ograniczone czasowo.

7.4 Proponowane wymagania dla uznawania, zawarte są w Załączniku 3 do rozporządzenia 1178/2011. Wymagania, mające zastosowanie w przypadku uznawania licencji to w szczególności:

•    Uznawana licencja musi być zgodna z wymaganiami Aneksu 1 ICAO;
•    Wniosek może być złożony jedynie do Narodowej Władzy Lotniczej w kraju, gdzie pilot jest rezydentem lub gdzie operator (pracodawca) ma swoją główną siedzibę prowadzenia działalności;
•    Okres uznania licencji nie może przekraczać jednego roku;
•    Licencja może być uznana tylko raz;
•    Uznanie może zostać przedłużone tylko raz (ponad początkowe 12 miesięcy) przez Właściwą Władzę Lotniczą, która je przeprowadziła, w celu zapewnienia pilotowi czasu niezbędnego do uzyskania licencji EASA-owskiej. Warunkiem przedłużenia ważności uznanej licencji jest rozpoczęcie przez posiadacza szkolenia do licencji EASA-owskiej. Okres przedłużenia ważności uznanej licencji nie może być dłuższy niż okres szkolenia zgodnie z wymaganiami zawartymi w części-FCL.

8. Rola Nadzoru Krajowego w świetle lotniczych wymagań unijnych

8.1 Odpowiedzialność w obszarze licencjonowania załóg statków powietrznych w wyraźny sposób została podzielona między EASA oraz nadzory krajowe. Do właściwości EASA należy określanie zasad licencjonowania, natomiast do właściwości nadzorów krajowych należy zapewnienie, że mające zastosowanie zasady są przestrzegane, jak również należy wydawanie licencji, uprawnień, upoważnień oraz zatwierdzeń. W celu  zapewnienia jednolitości sposobu stosowania wymagań (standaryzacji) we wszystkich państwach członkowskich, EASA przeprowadza w nadzorach krajowych cykliczne inspekcje standaryzacyjne.

8.2 Żadne umowy, ustalenia oraz decyzje przyjęte przez nadzór krajowy w przeszłości dotyczące obszaru licencjonowania członków załóg statków powietrznych zarówno dotyczące organizacji jak personelu, nie będą mogły być utrzymywane po zastosowaniu rozporządzenia WE nr 1178/2011, w przypadku gdy będą sprzeczne z zawartymi w nich zasadami i wymaganiami.
Ze względu na fakt, że ww. wymagania zostały wprowadzone do polskiego systemu prawnego bezpośrednio na podstawie aktów prawa unijnego, ULC nie ma prawnych możliwości utrzymywania w mocy żadnych przywilejów lub praktyk, sprzecznych z wymaganiami rozporządzenia WE nr 1178/2011.

Załącznik 1

Wyciąg z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 z dnia 20 lutego 2008 r., Artykuł 4: Podstawowe zasady i stosowalność.

EASA-owskimi statkami powietrznymi nazywamy:

1.    Statki powietrzne – włącznie ze wszystkimi zainstalowanymi na nich wyrobami, częściami i akcesoriami – które są:

a)    zaprojektowane lub wyprodukowane przez organizację, nad którą Agencja lub państwo członkowskie sprawuje nadzór w zakresie bezpieczeństwa;
lub

b)    zarejestrowane w państwie członkowskim, chyba że odpowiedzialność za nadzór nad spełnianiem  przez  nie wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa została przeniesiona na państwo trzecie i że statki te nie są użytkowane przez użytkownika wspólnotowego;
lub

c)    zarejestrowane w państwie trzecim i użytkowane przez użytkownika, nad którego działalnością nadzór sprawuje państwo członkowskie, lub użytkowane w celu przylotu na terytorium Wspólnoty, wykonania lotu na jej terytorium oraz odlotu z niego przez użytkownika mającego siedzibę lub zamieszkałego na terytorium Wspólnoty;
lub

d)    zarejestrowane w państwie trzecim lub zarejestrowane w państwie członkowskim, które odpowiedzialność za nadzór nad spełnianiem wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa przeniosło na państwo trzecie i użytkowane w celu przylotu na terytorium Wspólnoty, wykonania lotu na jej terytorium oraz odlotu z niego przez użytkownika z państwa trzeciego;
spełniają wymagania wynikające z przepisów niniejszego rozporządzenia.


2. Personel uczestniczący w użytkowaniu statków powietrznych, o których mowa w ust. 1 lit. b), c) lub d), spełnia wymagania wynikające z przepisów niniejszego rozporządzenia.

----
----

4. Ustęp 1 nie ma zastosowania do statków powietrznych, o których mowa w załączniku II (do nn. Rozporządzenia).

5. Ustępy 2 i 3 nie mają zastosowania do statków powietrznych, o których mowa w załączniku II, z wyjątkiem statków powietrznych, o których mowa w załączniku II lit. a) pkt (ii), lit. d) i h) w sytuacjach, gdy statki takie użytkowane są do celów zarobkowego przewozu lotniczego.

Załącznik 2

Kategorie licencji Part - FCL

>>> pobierz plik pdf 60.98 Kb

Załącznik 3

Zasady przekształcania licencji  krajowych na licencje EASA Part-FCL

>>> pobierz plik pdf 50.07 Kb